KIBRIS TÜRKÇESİ

  Blogumda dil serüvenimizin son bölümüne geldik, ve ben bu hafta biraz da en içinde olduğumuz fakat hakkında çok fazla bilgi sahibi olmadığımız Kıbrıs Türkçe'sini yazmak istedim. Kıbrıs Türkçesi, tabi ki Türkiye Türkçe'sinden ayrı bir dil değil, Türkiye Türkçe'sinin Kıbrıs ağzıdır. Kıbrıs Türkçesi, genellikle 250 bin ile 350 bin kişilik yerel Kıbrıs halkı tarafından konuşulur. Yazı dili olarak Türkiye Türkçe'sini kullanan Kıbrıs Türkçe'sinin kendine özgü bir yazı dili yoktur. 
  Kıbrıs Türkçe'si de bir ağız olduğu için yörelere göre bazı farklılıklar olabilir sesletim olarak, örneğin Karpaz yöresi gibi. Kıbrıs ağzındaki dil bilgisi ve kelime yapısında, coğrafi özelliklerden dolayı bilinenin aksine İngilizce'den değil, Rumcadan etkilenmeler görülür. 
  Türkiye Türkçesindeki bazı sesler Kıbrıs Türkçesinde farklılıklar gösterir, örneğin 's' harfinin 'z' harfi olarak sesletilmesi gibi. Ama Kıbrıs Türkçesinin en belirgin özelliği olarak iki özellik söyleyebilirim, birincisi şimdiki zaman kipi yerine geniş zaman kipinin kullanılması, ikincisi ise soru eklerinin kullanılmamasıdır. Tabi bir de kelimelerin sonuna küçültme eklerinin getirilmesini unutmamak lazım :) Kıbrıs Türkçesi ile ilgili ilk bilimsel diyebileceğimiz çalışmalar Türkolog Hasan Eren Cicioğlu tarafından 1963 yılında yapılmıştır. 
  Ben Kıbrıs Türkçesiyle tanışalı 3 yıl oldu, ama tabi ki henüz bir Kıbrıslı gibi onların ağzıyla konuşamıyorum, bunu zaten bu kadar kısa sürede yapmak da çok kolay değil :) Ama günlük hayatta okulda, çarşıda, yemek yerken, yolculuk esnasında, ve en önemlisi Kıbrıslı arkadaşlarımdan duyarak tecrübe ettiğim kelimelerden birkaç örnek yazmak istiyorum. 

çember: dönel kavşak
bulli: tavuk
gabira: kızarmış ekmek
gırmızılık: ruj
çakizdez: yeşil zeytin


  Blog yazılarımın da Kıbrıs Türkçesiyle son vermek istiyorum, bu kısa süreli dil serüveninde tam bir dünya turu yapmış olduk ve benim için gerçekten çok zevkliydi. Belki başka konular ve yazılarla başka yayımlarla tekrar görüşürüz, şimdilik benden bu kadar. :) 

GALCE

  Blogumda son haftaya doğru yaklaşırken, bu haftaki bölgemiz Britanya adasında bir yarım ada olan Galler bölgesidir. Galler, Birleşik Krallığa bağlı bir bölgedir ve resmi dili İngilizce'nin yanı sıra Galce'dir. En son sayımlara göre yaklaşık 750 bin konuşmacısı olduğu bilinir. Ama tabi ki sadece Galler bölgesinde konuşulmuyor, İskoçya, Arjantin, Avustralya'da da konuşuluyor. Eğitim dili olarak İngilizce ile birlikte ailelere bir seçenek olarak sunuluyor. 

  Galce alfabesi 28 harften oluşan bir Latin alfabesidir, ve genelde iki harf yan yana getirilerek tek bir sese karşılık olarak kullanılır. Coğrafi olarak İngilizce'yle benzerlik göstermesi gerekir gibi düşünülür Galce'nin, fakat dil bilgisi ve kelime yapısı olarak İngilizce ile çok fazla benzerlik göstermez. Galce'nin korunması ve geliştirilmesi ile ilgili bölgede çalışamalar halen devam etmektedir, bütün resmi evrakların İngilizce'nin yanı sıra Galce olması zorunlu hale getirilmiş, yol işaretleri aynı şekilde iki dil olmuş ve hatta Galce yayın yapan televizyon kanalı bile açılmıştır. Fakat bu kadar çabaya rağmen Galce'nin çok da uzun bir ömrü olucak gibi değil, çünkü bölge halkının okuma-yazma seviyesi Galce'yi ilerletecek düzeyde çok yüksek değildir. Genelde insanlar İngilizceyi günlük hayatlarında ve eğitim dilinde kullanmayı tercih ediyorlar ve doğal olarak da Galce kelime hazneleri gelişemiyor. 

  Bu hafta da Britanya adasının bir parçası olan Galler bölgesinde Galce hakkında birkaç bilgi aktarmaya çalıştım, ama daha önce de olduğu gibi bazı dillerin bilgi havuzu çok dar bu yüzden yazılarımda belirli ölçülerde olabiliyor. Blogumun en son yazısında kendim bizzat görüp, tecrübe ettiğim Kıbrıs Türkçe'sini yazmak üzere görüşürüz :)

nasılsın: sut ydych chi'n ?    

bilgisayar: cyfrifiadur
iyi geceler: noson dda 

adın ne: beth yw eich enw ?